توصیه‌های آیت‌الله جوادی آملی به طلاب علوم دینی

به گزارش خبرگزاری مهر، آیت‌الله العظمی عبدالله جوادی آملی در دیدار جمعی از طلاب شهرستان فیروزکوه خطاب به حاضرین اظهار داشت: لحظه‌ای از فراگیری علوم غفلت نکنید، اکنون که به لطف الهی در یکی از بهترین مراکز فراگیری علوم اهل بیت(ع) موفق شدید، هیچ گاه بی‌طهارت نباشید. همیشه نمازتان اول وقت با جماعت باشد. درس را طوری بخوانید که بعد بتوانید تدریس کنید، نه برای اینکه نمره بگیرید.

وی ادامه داد: اگر طرزی درس خواندید که نتوانستید تدریس بکنید دوباره بخوانید معلوم می‌شود نفهمیدید. دو بار مطالعه بکنید؛ یکی اینکه کتاب چه می‌گوید، یکی اینکه من اگر دست به بنان یا بیان بردم خواستم تدریس کنم چه بگویم، درس به قلم بردم خواستم بنویسم چطور بنگارم وگرنه انسان عمر می‌دهد و چیزی نمی‌گیرد. طرزی درس بخوانید که بتوانید خوانده را به دیگران منتقل کنید و تدریس کنید که بعد از چند مدّت به لطف الهی از نظر استاد حوزه علمیه و مدرسه پربرکت شما خودکفا باشد.

این مرجع تقلید افزود: راه برای همیشه مَهیعه و وسیع است. بسیاری از علوم از درون می‌جوشد اگر خدای سبحان فرمود: "مَن جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا" این تنها مربوط به ثواب در قیامت نیست هر کس هر قدمی را در راه خدا بردارد خدا ده برابر پاداش می‌دهد، اگر کسی در حوزه یا دانشگاه برای رضای خدا یک ساعت محقّقانه زحمت کشید نتیجه ده ساعته را می‌برد. این وعده الهی است و همیشه سعی کنید به لطف الهی علومی را که قرآن و عترت به ما آموخت که قابل احصاء نیست و در همین دعاهای ماه شعبان می‌خوانیم اینها معدن علم‌اند بهره وافی و کافی ببریم.

رفتار ما ادیبانه باشد

آیت‌الله جوادی آملی تصریح کرد: ما اگر خواستیم ببینیم این درسی که به ما دادند عالِم شدیم یا نه، این دو نشان دارد؛ یک نشانِ ظاهری که قبلاً بیان شده، یعنی اگر ما توانستیم خوب تدریس بکنیم یا خوب تألیف بکنیم معلوم می‌شود این مطلب را فهمیدیم. ولی یک نشان باطنی دارد که بسیار عمیق است و آن این است که اگر مطلبی را فهمیدیم عالِم شدیم، اگر عالِم شدیم می‌شویم وَزین، سنگین، باوقار، متواضع، نه بی‌جا حرف می‌زنیم نه بی‌جا کار انجام می‌دهیم. طرز نشستن ما، خوابیدن ما، گفتار ما، رفتار ما ادیبانه است. یعنی مؤدّب می‌نشینیم، مؤدّب حرف می‌زنیم، مؤدّب غذا می‌خوریم، ادبِ دینی داریم. در تمام شئون زندگی علم آدم را سنگین می‌کند حرفِ سبک نمی‌زنیم، حرف سبک گوش نمی‌دهیم، نوشته‌های سبک نداریم، نوشته‌های سبک را نمی‌خوانیم، حرفِ سنگین برای انسانِ سنگین است.

استاد برجسته حوزه علمیه بیان داشت: اینکه ذات اقدس الهی به رسولش فرمود: "اِنَّا سَنُلْقِی عَلَیْکَ قَوْلاً ثَقِیلاً" یعنی این حرف وزین است. سنگ، سنگین است ولی وزین نیست. علم وزین است، وزنه دارد، قرآن وزنه دارد، روایات و ادعیه وزنه دارند. "إِنَّا سَنُلْقِی عَلَیْکَ قَوْلاً ثَقِیلاً"، وجود مبارک امیرمؤمنان علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) آن طوری که در نهج‌البلاغه است به فرزندش فرمود مبادا دهن باز کنی مجلس‌آرای دیگران باشی، کاری بکنی که دیگران بخندند، خودت را سبک نکن تو حرف بزنی که دیگری بخندد، این کار، کار یک عالِم نیست. فرمود ممکن است دیگری طنز بگوید تو بخندی ولی دهن باز کنی وسیله خنده دیگران باشی یا حرفی بزنی که دیگران را بخندانی این، تو را سبک می‌کند. این کار را نکند یک عالِم وزین است و قیام و قعود، مَشی، روش و مَنش او آموزنده است.

آیت‌الله جوادی آملی در توصیه‌ای دیگر اظهار داشت: امیدواریم سعی و کوشش استاد حوزه و مدیر منطقه فیروزکوه و سایر اساتید مشکور خواهد بود و شما طلاّب عزیز که سربازان راستین ولیّ عصر(عج) هستید از خدای سبحان بخواهید شرح صدر و علوم وحیانی عطا کند که عالِمانه، متواضعانه، خاضعانه، خاشعانه این معارف را یاد بگیرید، معتقد بشوید، عمل بکنید، به جامعه منتقل کنید و در جامعه منتشر کنید تا همراهانتان انبیا و اولیا باشند.

راه طالبان علوم الهی وسیع است؛ هیچکس بهانه‌ای ندارد

استاد برجسته حوزه افزود: راهی که طالبان علوم الهی طی می‌کنند بسیار وسیع است، اظهار داشت: هیچ کسی بهانه‌ای ندارد زیرا این راه هم وسیع است و هم همراهان خوبی در این راه انسان را همراهی می‌کند، اما در بخشی از آیات قرآن کریم خدای سبحان ما را به مسارعت و مسابِقَت در کار خیر فرا خواند "سَارِعُوا"، "سَابِقُوا" چه در سرعت چه در سبقت فرمود به طرف بهشتی حرکت کنید که "عَرْضُهَا السَّماوَاتُ وَالأرْضُ"، اگر مسابقه در میدانی به پهنای آسمان و زمین باشد راه برای همه باز است و اگر مسارعت در میدانی باشد که مساحت او به اندازه آسمان و زمین باشد راه برای همه باز است. هیچ کسی نمی‌تواند بگوید این راه سخت است، رفتنش دشوار است، مزاحمت فراهم است. هیچ وقتی "عَرْضُهَا السَّماوَاتُ وَالأرْضُ" شد همین است.

وی ادامه داد: نشانه‌ اینکه میدان مسابقه به پهنای زمین و آسمان است این است که بزرگانی که در حوزه‌های علمی به مقاماتی رسیدند بسیاری از آنها امکاناتشان از طلاب کنونی کمتر بود و بسیاری از آنها هم از مناطق روستایی برخاستند، چه در بخش‌های حکمت، چه در بخش‌های تفسیر، چه در بخش‌های فقه، چه در بخش‌های اصول و در سایر علوم اسلامی طلبه‌هایی از همین روستاها برخاستند و به مقامات والای علمی رسیدند زیرا خدای سبحان که فرمود اگر بخواهید مسابقه بدهید میدانِ مسابقه به اندازه آسمان و زمین وسیع است و اگر خواستید سرعت بگیرید میدان سرعت به اندازه آسمان و زمین است یعنی هیچ مانعی نیست.

مفسر بزرگ قرآن کریم افزود: خیرات از همین قبیل است و اختصاصی به علم ندارد ولی علم، مصداق کامل حَسنه و خیر است و شما بزرگواران هم در صدد تحصیل علم هستید. اما آنچه مربوط به وجود مبارک رسول گرامی و اهل بیت عصمت و طهارت(ع) است همین درودی است که هنگام نماز ظهر خوانده می‌شود و معمولاً بین نماز ظهر و عصر این درود و صلوات را می‌خوانند.

این مرجع تقلید اضافه کرد: در این درود و صلوات که بر وجود مبارک رسول گرامی بالاصاله و اهل بیت عصمت و طهارت ثانیاً ابلاغ می‌کنیم این است که به خدا عرض می‌کنیم خدایا! تو این پیامبر را طریقِ مَهیع قرار دادی "وَطَریقاً اِلَیْکَ مَهیَعاً" "مَهیع" یعنی وسیع، مهیعه میدان باز و منطقه وسیع را می‌گویند، أرضٌ مهیعه و این جُحفه که یکی از مواقیت حاجیان است که در جحفه احرام می‌بندند نام اصلی این جحفه، مهیعه بود، جحفه نبود، یعنی میدانی بود وسیع، وقتی سیلِ ویران‌کَنی آمد بخش قابل توجّهی از این سرزمین را مورد اجحاف قرار داد و بُرد از آن به بعد شده جحفه وگرنه اسمش مهیعه بود آن منطقه را مهیعه می‌گفتند یعنی میدان وسیع و زمینِ باز.

میدان برای کسانی که بخواهند به جایی برسند وسیع است

استاد برجسته حوزه علمیه قم افزود: اگر کسی بخواهد به برکت اهل بیت به جایی برسد - چه اینکه باید از این راه رفت- این میدان، میدان وسیع است، ما قرآنی داریم که کلام خداست و ما را به میدان وسیع دعوت کرده است، پیامبر و اهل بیت(ع) داریم که طریق مهیع‌اند.

وی بیان داشت: سوم اینکه ما هر روز مهم‌ترین سرمایه را داریم صرف می‌کنیم. کسی که عمرِ محدودی دارد هر روز دارد سرمایه صرف می‌کند، نه تنها هر روز، هر دَم و هر نفس. این بیان نورانی امیرمؤمنان علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) است که فرمود: "نَفَسُ الْمَرْءِ خُطَاهُ إِلَی أَجَلِهِ" یعنی هر نفسی که انسان می‌زند یک قدم به قبر نزدیک‌تر می‌شود.

آیت‌الله جوادی آملی تاکید کرد: خُطْوِه یعنی گام، "نَفَسُ الْمَرْءِ خُطَاهُ إِلَی أَجَلِهِ" خُطوه یعنی گام، ما یک قدم داریم یک گام، قدم از پاشنه پا تا سرانگشتان را می‌گویند. قدم، خُطْوه، گام، فاصله بین این دو قدم است. کسی که این پای راست را اول می‌گذارد پای چپ را دوم می‌گذارد. این فاصله نیم‌ متر را می‌گویند گام، ولی از پاشنه تا آنجا که سرانگشت است را می‌گویند قدم.

وی ادامه داد: فرمود "نَفَسُ الْمَرْءِ خُطَاهُ إِلَی أَجَلِهِ" هر نفسی که انسان در می‌آورد یک قدم به مرگ نزدیک‌تر می‌شود، پس هر روز ما داریم سرمایه صرف می‌کنیم در برابر این سرمایه باید چیزی بگیریم.

وی با بیان اینکه حرکت‌ها دو قِسم است تصریح کرد: برخی‌ها حرکت می‌کنند، محصولِ حرکت را به پشت‌سر می‌ریزند، مانند اتوبوسی که حرکت می‌کند و تمام آثار حرکت خودش را پشت‌سر می‌اندازد و چیزی ذخیره نمی‌کند. بعد از بیست سال هم یک آهن قراضه می‌شود اما یک درخت سیب وقتی حرکت می‌کند تمام حرکتش را زیر پای خود قرار می‌دهد. این را ریشه و ساقه درست می‌کند؛ تَنه درست می‌کند.

بر اساس گزارش بنیاد اسراء، آیت‌الله جوادی آملی افزود: گاهی اوقات یک جوان وقتش را به بازی‌کردن و اتلاف صرف می‌کند، بعد از بیست سال می‌شود یک نیروی قراضه، یک وقت است که در تحصیل علمِ حوزه و دانشگاه می‌کوشد بعد از بیست سال می‌شود یک درخت سیب، یک درخت گلابی. حرکت، گاهی بازدهش پشت‌سر است چیزی در دست نیست گاهی همه حرکت را انسان به ریشه خود می‌دهد می‌شود شجره طیّب.